Schermvrije vakantie

Nicoline van Slingelandt-Asselbergs

Een jaar of vier geleden besloten mijn man en ik dat we geen ‘schermen’ (dat wil zeggen, twee iPads en een telefoon) meer mee zouden nemen naar onze vakantiebestemming. We wisten dat er ter plaatse met een zwembad en de zee op loopafstand meer dan genoeg vermaak aanwezig was. Bovendien wilden we kijken of onze drie zoons, toen 7, 5 en 2 jaar, zonder die apparaten relaxter en inventiever zouden zijn. Inmiddels passen we deze tactiek alweer vier jaar toe en kunnen we concluderen: dit werkt. Het is zelfs een echte aanrader voor ouders die hun kinderen ook wel weer eens met LEGO of knikkers willen zien spelen of die hopen dat hun kroost uit zichzelf een boek pakt.

Niet per se slecht

Eerlijk is eerlijk, thuis plukken we zoals veel ouders regelmatig de vruchten van apparaten die onze kinderen vermaken. Bijvoorbeeld als we ons in het weekend nog eens omdraaien in bed, of als we echt even een klusje moeten doen, zoals koken. We zien de apparaten ook niet per se als slecht. Onze kinderen vermaken zich met spelletjes en filmpjes, kunnen meepraten met vriendjes op school en leren while they are at it ook nog een beetje Engels. Maar af en toe veranderen de kinderen in ruziënde zombies die alleen nog kunnen jengelen als ze de iPad uit moeten zetten. Bovendien: als je in een prachtig land bent met mooi weer, dan is het toch ook zonde om binnen te blijven? Of klink ik dan heel erg als mijn eigen moeder vroeger?

Verslavende zaken

Natuurlijk vroeg onze oudste de eerste keer (en alle keren daarna trouwens) of wij dan ook onze telefoons thuis lieten. Het antwoord is nee. Mijn man en ik zijn allebei zelfstandig ondernemer en we kunnen het ons niet veroorloven om twee weken niets te doen. Wel proberen we om zelf ook zo min mogelijk op onze telefoon (en laptop) bezig te zijn. En dat is nog helemaal niet zo makkelijk. Schrijven, documenten doorlezen en voorzien van commentaar en nieuwe plannen smeden, dat valt allemaal prima te plannen. Bijvoorbeeld in de avond, als de kinderen slapen. Het is het reageren op mails, appjes en Instagramberichten, de echt verslavende zaken dus, dat moeilijk is om uit te schakelen. Maar we proberen het wel, want als wij nu niet het goede voorbeeld geven, hoe kunnen we onze telefoonverslaafde pubers dan straks nog bijsturen?

Betrokken en uitgerust

Terug naar de kinderen. Alleen onze oudste heeft al een eigen telefoon en daar loert hij thuis het liefst de hele dag naar. Het is een zegen om hem tijdens de vakantie met een rechte nek te zien zitten, in plaats van in die typische kromme houding. Hij heeft een boek van Thea Beckmann meegenomen en zit daar helemaal in, omdat hij niet wordt afgeleid. De rest van de dag is hij buiten aan het zwemmen, spelen en ontspannen. Ik heb echt het idee dat hij meer betrokken en vooral meer uitgerust is dan als hij wel een telefoon bij zich zou hebben. Daar zit hem precies de crux, volgens Hanneke Poot – van der Windt, kinderfysiotherapeute en psychomotorisch remedial teacher in een artikel ^[1] van RTL Nieuws: “Een iPad geeft veel te veel prikkels, en door die overprikkeling ontstaan er blokkades in de hersenen.” Waar ouders vaak het idee hebben dat kinderen ontspannen van een filmpje of spelletje op de iPad, blijkt dat dus eerder vermoeiend te zijn.

Actiever bezig

Na twee weken schermvrije vakantie ben ik benieuwd hoe mijn oudste pre-puber het zelf heeft ervaren. “Prima,” is zijn antwoord en in de pre-puberale fase wil dat heel wat zeggen. Voor mijn man en mij is het heerlijk om hem en zijn broertjes niet de hele tijd te hoeven corrigeren en naar buiten te sturen. Het betekent wel dat we iets actiever met ze bezig zijn dan als ze wel achter een iPad zouden zitten. Zo zetten we samen met de oudste een speurtocht uit voor de jongste twee, organiseren we een spelletjesochtend waarbij ze met z’n drieën moeten samenwerken en mogen ze stokken slijpen met een zakmes om broodjes op te bakken. Ik realiseer me dat dankzij een half uurtje meekijken en -helpen, het onze zevenjarige lukt om met dit scherpe gereedschap om te gaan. Toch best een goede vaardigheid voor het leven lijkt me. En een activiteit die je langer bijblijft dan een uur Instagramfilmpjes bekijken. Dat geldt niet alleen voor de kinderen, maar voor ons allemaal.

Ben je ook toe aan een schermvrije vakantie? Hier zijn 6 tips:

geef je kinderen een fototoestel (digitaal of wegwerp) als je ergens naartoe gaat, dan zijn ze met een apparaat bezig, maar kijken ze wel goed om zich heen
er zijn veel leuke boeken met tips voor buitenactiviteiten, bijvoorbeeld ‘101 dingen om buiten te doen’ van Lannoo of ‘The pocket scavenger’ (en andere boeken) van Keri Smith
verzin een paar activiteiten die bijzonder zijn, zoals een kampvuur bouwen, een expositie van kindertekeningen organiseren (als het regent) of heel vroeg opstaan zodat je de zonsopgang kunt zien
laat ieder kind een keer baas voor een dag zijn, ze mogen dan bijvoorbeeld kiezen wat jullie eten (ook als dat een toetje voor het ontbijt is) of waar jullie naartoe gaan die dag of hoe hij of zij genoemd wil worden
maak je geen zorgen als ze zich even vervelen; verveling is af en toe heel goed voor kinderen (en volwassenen trouwens)
de eerste vakantie is het misschien nog even wennen, maar daarna wordt het alleen maar makkelijker

^[1] https://www.rtlnieuws.nl/lifestyle/relatie/artikel/4623201/opvoedkwestie-hoe-lang-mogen-kinderen-op-de-ipad-leeftijd